Bệnh đốm lá trên cây hồng

Ad by CNCT

1. Tổng quan về bệnh đốm lá trên cây hồng

Bệnh đốm lá do Pseudocercospora kaki gây ra là bệnh nấm xuất hiện phổ biến ở các vùng trồng hồng tại Việt Nam như Sơn La, Lạng Sơn, Đà Lạt, Hà Giang... Bệnh thường phát sinh mạnh vào mùa mưa hoặc trong điều kiện vườn ẩm thấp, rậm rạp.

Bệnh không gây chết cây ngay lập tức nhưng làm rụng lá sớm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng quang hợp, tích lũy dinh dưỡng và sự phát triển của quả. Nếu không xử lý kịp thời, bệnh có thể lan rộng trong cả vườn và tái phát nhiều năm liên tiếp.

2. Tác nhân gây bệnh

– Tên khoa học: Pseudocercospora kaki (Hara) Goh & W.H. Hsieh
– Họ: Mycosphaerellaceae
– Đặc điểm sinh học:

• Nấm có sợi mảnh, phân nhánh, tạo bào tử hình kim, không màu lúc non, chuyển nâu khi già.

• Bào tử lan truyền qua nước mưa, gió, côn trùng hoặc lá bệnh rụng xuống đất rồi lây ngược lại lên cây.

• Có thể tồn tại trong tàn dư thực vật, sống tiềm ẩn đến mùa sau.

Đặc điểm hình thái của nấm Pseudocercospora kaki

– Điều kiện phát triển:

• Nhiệt độ thích hợp từ 20–28°C.

• Độ ẩm không khí >85%.

• Phát triển mạnh trong mùa mưa, vườn không được tỉa cành, thiếu ánh sáng và thông thoáng.

3. Triệu chứng nhận biết bệnh

Bệnh thường biểu hiện rõ trên lá già ở tầng thấp, sau đó lan dần lên các lá trên. Các dấu hiệu bao gồm:

– Ban đầu xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu xám hoặc xám bạc, hình tròn hoặc méo mó, đường kính 1–5 mm.
– Đốm bệnh lan rộng, trung tâm thường bạc màu, hơi lõm, viền đậm hơn, bề mặt sần sùi nhẹ.
– Khi bị nặng, các vết bệnh liên kết thành mảng, khiến lá bị vàng mép, cháy lá và rụng sớm.
– Mặt dưới lá đôi khi có thể nhìn rõ tơ nấm và bào tử.
– Bệnh thường tiến triển âm thầm, nhưng gây rụng lá hàng loạt khi điều kiện ẩm kéo dài, làm cây bị trụi lá dưới gốc.

Bệnh đốm lá biểu hiện trên lá 

Lưu ý: Một số trường hợp bệnh có thể nhầm lẫn với thán thư hoặc phấn trắng nếu chỉ quan sát sơ qua. Cần dựa vào hình dạng đốm và mặt dưới lá để phân biệt.

4. Tác hại của bệnh đối với vườn hồng

– Làm giảm diện tích lá khỏe mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng quang hợp, giảm tích lũy dinh dưỡng cho quả.
– Gây rụng lá sớm, khiến cây suy yếu, cằn cỗi, dễ rụng quả non hoặc giảm sản lượng.
– Tạo điều kiện cho các bệnh hại thứ cấp như thán thư, thối quả, nấm xâm nhiễm vào cành.
– Nếu bị nặng và kéo dài, cây có thể mất sức nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả vụ sau.
– Làm mất mỹ quan vườn cây, ảnh hưởng tiêu thụ đối với mô hình du lịch sinh thái, canh tác sạch, hữu cơ.

5. Biện pháp phòng và trị bệnh hiệu quả

5.1 Biện pháp canh tác

– Tỉa cành tạo tán hợp lý, đặc biệt sau mỗi vụ để vườn cây thông thoáng, giảm ẩm độ.
– Thu gom, tiêu hủy lá bệnh, quả rụng ngay sau phát hiện để hạn chế mầm bệnh.
– Không trồng quá dày, đảm bảo khoảng cách hợp lý giữa các cây để ánh sáng xuyên đều.
– Bón phân cân đối, đặc biệt bổ sung kali, canxi, magie và vi lượng giúp lá dai, dày, tăng sức đề kháng.
– Luân canh hoặc nghỉ đất, không trồng hồng liên tục nhiều năm nếu bệnh tái phát thường xuyên.

5.2 Biện pháp hóa học

– Phun thuốc phòng khi bệnh chưa xuất hiện, nhất là vào đầu mùa mưa.
– Khi thấy các đốm bệnh đầu tiên, tiến hành phun ngay bằng các hoạt chất hiệu quả:

• Chlorothalonil (500SC)

• Mancozeb (80WP)

• Copper oxychloride (50WP)

• Thiophanate-methyl (70WP)
  – Phun luân phiên 7–10 ngày/lần, tránh sử dụng lặp lại một hoạt chất duy nhất để tránh hiện tượng kháng thuốc.
  – Tuân thủ thời gian cách ly trước thu hoạch (PHI) để đảm bảo an toàn thực phẩm.

6. Kết luận

Bệnh đốm lá do Pseudocercospora kaki là một bệnh phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ, trong khi thực tế lại gây tổn thất nghiêm trọng nếu để kéo dài. Chủ động phòng bệnh bằng biện pháp canh tác kết hợp hóa học là giải pháp hiệu quả và bền vững. Việc nâng cao nhận thức, phát hiện sớm và xử lý kịp thời sẽ giúp người trồng hồng bảo vệ năng suất, chất lượng và sức sống vườn cây trong dài hạn.